Tradycyjne sery twarde mogą być przechowywane przez stosunkowo długi okres czasu, ale ich jakość ulega ostatecznemu pogorszeniu w związku ze wzrostem aktywności proteolitycznej i lipolitycznej mikroorganizmów użytych do ich wytworzenia. Ser topiony opracowany został przez branżę mleczarską, z jednej strony by zaspokoić popyt na produkty o przedłużonej trwałości, z drugiej natomiast jako sposób na zagospodarowanie pozostałości sera powstałych przy produkcji serów pakowanych.
Na jakość sera topionego wpływ mają takie czynniki jak: rodzaj sera, użyte emulgatory, hydrokoloidy, czy topniki. Proces topienia zatrzymuje aktywność enzymatyczną mikroorganizmów, w wyniku czego uzyskuje się produkt o bardzo długim okresie przydatności do spożycia.